Uwrażliwianie, profilaktyka, przeciwdziałanie były celem i przedmiotem szkolenia zorganizowanego przez Sieć BAKHITA zatytułowanego „Być o krok przed…”.

Odbyło się ono w Częstochowie w dniach od 17-19 listopada 2017 roku i zgromadziło 56 uczestników z różnych stron Polski.

Po wzajemnym zapoznaniu się, ekipa koordynująca Sieć BAKHITA przedstawiła uczestnikom główne tematy szkolenia, włączając w treści wykładowe cenne doświadczenia ze swojej pracy. Wnikliwie ukazano zjawisko handlu ludźmi oraz czynniki sprzyjające temu procederowi (s. Anna Bałchan), jak również różnorodne sposoby i formy przeciwdziałania (s. Joanna Lipowska). Omówione zostały sposoby zapobiegania różnym formom współczesnego niewolnictwa w szerszym kontekście, jak: kształtowanie w społeczeństwie właściwej koncepcji osoby ludzkiej wraz z poszanowaniem jej praw i godności, wezwanie do przemiany mentalności współczesnego człowieka, często naznaczonej globalizacją obojętności, konsumpcjonizmem, ekonomią wykluczania, dominacji, hedonizmem i egoistycznym „używaniem” drugiego. Podkreślono potrzebę budowania relacji nacechowanych szacunkiem, sprawiedliwością i miłością, jako podstawę do wyeliminowania handlu ludźmi. Z tej perspektywy wyłonione zostały konkretne formy przeciwdziałania, które mogą sprawdzać się w różnych środowiskach.

Następnie w ramach instruktarza prowadzenia zajęć profilaktycznych, pani Sonia Krystoń, psycholog w zakresie Dialogu Motywującego oraz Racjonalnej Terapii Zachowania, pracownik Stowarzyszenia PoMOC, przeprowadziła z uczestnikami warsztaty pt. "Warunki bezpiecznej pracy w kraju i za granicą – ochrona przed wykorzystaniem". To właśnie praca przymusowa w nieludzkich warunkach jest jedną z często występujących form współczesnego niewolnictwa. Podczas warsztatów omówiono czynniki na pozór prozaiczne: nielegalna praca zarobkowa, zaciągnięcie długu finansowego, chęć przeżycia przygody, łatwowierność wobec osób proponujących pomoc itp., które niejednokrotnie prowadzą do zniewolenia i są tragiczne w skutkach. Ofiarą może stać się każdy, choć pewne grupy osób stanowią szczególne środowiska ryzyka (bezrobocie, nieporadność, deficyty emocjonalne, kryzysowe sytuacje). Determinacja i bezwzględność oprawców sprawia, że tak do końca nikt nie może myśleć, że mnie i moich najbliższych problem ten nie dotyczy.

Ogólny przekaz wybrzmiał jednoznacznie: nie jest możliwe z pozycji pojedynczej osoby czy nawet organizacji, zwalczenie niechlubnego procederu handlu ludźmi, ale możliwe i wręcz konieczne jest świadomość i zaangażowanie każdego. Dlatego tak ważnym jest posiadanie wiedzy, przekazywanie jej i podejmowanie świadomych działań – tu i teraz, w miejscu, gdzie się znajdujemy, chroniąc potencjalne ofiary przed "piekłem". Podane zostały zasady stosujące się do wszystkich, aby zależnie od pełnionych zawodów, ról i funkcji życiowych włączyć się w eliminowanie współczesnego niewolnictwa.

Ten aspekt wybrzmiał jeszcze bardziej podczas spotkania "Doświadczenia, które inspirują", opartego na dzieleniu sióstr konkretnie pracujących w środowiskach realnie zagrożonych handlem ludźmi oraz z osobami pokrzywdzonymi na skutek współczesnego niewolnictwa. Z pasją i dużym zaangażowaniem dzieliły swoje doświadczenia siostry pracujące w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii, w misji dworcowej, w misji ulicznej – z bezdomnymi, ubogimi i osobami prostytuującymi się, siostry prowadzące domy dla kobiet w potrzebie, domy dla ofiar handlu ludźmi, siostry podejmujące wolontariat wśród więźniów i towarzyszenie osobom wychodzącym na wolność oraz zaangażowane w uwrażliwianie społeczeństwa przez kampanie i modlitewne akcje.

Udział w spotkaniu był nie tylko niesamowicie bogatą w treści formą dokształcenia, ale przede wszystkim inspirującym spotkaniem z ludźmi, dla których troska i walka o drugiego człowieka, często słabego, krzywdzonego, wyłączonego poza margines społecznego znaczenia i uwagi, to codzienność i sens pracy. Taka dynamika szkolenia po pierwsze umożliwiła zapoznanie się z obszerną i rzetelną wiedzą na temat handlu ludźmi, a po drugie wywołała i wzmocniła w uczestnikach chęć zaangażowania się w pomoc i we współodpowiedzialne tworzenie sieci chroniącej ludzi przed zniewoleniem i różnego rodzaju wykorzystaniem.

Innym momentem ubogacającym była również forma World Caffe, gdzie w kameralnej atmosferze uczestnicy dzielili się w małych grupkach swoimi doświadczeniami, przekonaniami i pragnieniami, aby wspólnie i konkretnie dodawać sobie odwagi i podtrzymywać się w służbie dla tych i z tymi, którzy tego najbardziej potrzebują.

W Orędziu na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2017 r. papież Franciszek pisze: „Odrzucenie przemocy nie jest dla chrześcijan posunięciem czysto taktycznym, ale sposobem bycia osoby, postawą człowieka, który jest tak bardzo przekonany o miłości Bożej i o Jego mocy, że nie boi się walczyć ze złem jedynie bronią miłości i prawdy. (…) Jezus nauczał, że prawdziwym polem bitwy, na którym mierzą się ze sobą przemoc i pokój, jest ludzkie serce”.

Kształtowanie się serca wrażliwego i otwartego dokonuje się przede wszystkim poprzez łaskę i moc płynącą od naszego Pana i Stwórcy. Bardzo ciekawe i poruszające rozważanie o. Marcina Ciechanowskiego zachęcało nas, by nasycać nasze serce Słowem Bożym. Ono pomoże nam mieć w sobie ogień, który nas poprowadzi ku drugiemu człowiekowi. Nie trzeba wiele, a wręcz przeciwnie – nie wolno lekceważyć tego, co wydaje się „niewiele”. To róbmy, to podejmujmy, i… starczy. Bóg nas poprowadzi dalej.

Oczywiście, w trakcie szkolenia nie zabrakło czasu i przestrzeni na to, co jest tak ważne w naszym chrześcijańskim sposobie posługiwania – czerpanie mocy ze wspólnej modlitwy i Eucharystii. Sami czasem przeżywając swoją słabość i pytania, zawierzaliśmy Miłosiernemu Bogu tych wszystkich, którzy na różny sposób są skrzywdzeni, upokorzeni, wykorzystywani i którym odebrano prawo do godnego życia. Prosiliśmy o miłosierdzie i opamiętanie dla sprawców cierpienia tylu niewinnych, zawierzaliśmy też Bogu tych wszystkich, którzy są zaangażowani w zwalczanie handlu ludźmi, którzy troszczą się o sprawiedliwe prawa i świadczą konkretną pomoc ofiarom handlu ludźmi.

Na zakończenie spotkania uczestnicy otrzymali zestaw różnych materiałów w formie pomocy dydaktycznych, edukacyjnych, folderów, bilecików, bookletów, itp. by podjąć przeciwdziałania handlowi w różnych środowiskach i grupach. Ale przede wszystkim wyjeżdżaliśmy z głębokim przekonaniem, że nie możemy pozostawać obojętni na cierpienie i niesprawiedliwość i jesteśmy powołani do budowania nowego świata opartego na szacunku i miłości.

„Jedna osoba nie może zmienić świata, ale… możesz zmienić świat dla jednej osoby…”
„Człowiek nie jest do używania, ale do KOCHANIA…”

Z głębi naszego serca wypływała modlitwa: „Panie Jezu, otwieraj nasze serca, rozszerzaj granice, byśmy nie koncertowali się tylko na sobie, ale umieli zająć się innymi… niech Twoja miłość uczy nas jak służyć – opatrywać rany, uwalniać z więzienia, wyrzucać złe duchy, pocieszać strapionych… jak przyjść ze słowem krzepiącym, Twoim Słowem, które Ty sam chcesz wypowiadać… Wiemy, że Ty chcesz nas posyłać. Wesprzyj nas, byśmy mieli w sobie gotowość służenia Ci, kochania… daj nam gorliwość, byśmy nie ustawali w szukaniu jak być narzędziem Twojego pokoju i wnosić Twoje światło wiary, nadzieję, być obecnością czułą, miłosierną w życiu ludzi pogrążonych w ciemnościach”. (modlitwy za: www.siecbakhita.com )

Maria Radko, Bożena Noga fmm
UCZESTNICZKI SZKOLENIA

Więcej fotografii z warsztatów "Być o krok przed..."
można zobaczyć w naszej GALERII.